Voorzitter,
Ten eerste: hartelijk dank voor de begroting. Een begroting die naar de mening van onze fractie veel verbeteringen kent als het gaat om leesbaarheid en duidelijkheid. Minder reclame teksten en meer feitelijke cijfer en onderbouwing. En een spannende climax: een ravijn wat ons nadert.
Met tegelijk een uitnodiging hoe dat ravijn te overbruggen: Gaan we met de kaasschaaf aan de slag door op elk programma te bezuinigen en daarbij de OZB te verhogen? Zo cliche… zo 2006…
Deze kortzichtige methode kan echt niet meer in deze tijd. We zijn het aan onszelf en aan Amersfoort verplicht om voor de kadernota aan de slag te gaan om te kijken of het wellicht een onsje minder kan met ambities: vergezichten en droombeelden waar zeer veel uren van personeel aan opgaan.
Daarnaast moeten we pragmatischer gaan denken: wat heeft de stad echt nodig, wat mag ons dat kosten, wat kan rekenen op draagvlak? Om deze keuzes goed te kunnen maken is inzicht nodig. Welk beleid is effectief en moeten we daarmee doorgaan of zelfs intensiveren en welk beleid voldoet niet aan de verwachtingen. Daarom dienen we samen met VVD en Christen Unie de motie “Verstandig invoeren nieuw beleid” in.
Maar een begroting gaat over zoveel meer dan alleen de cijfertjes, indexen, ratio’s, ravijnen en streefcijfers. Achter deze begroting zit een stad, zitten effecten op bewoners en zit soms het verschil wat wij kunnen maken op een leven van iemand die wel of niet in armoede belandt.
Gevoelens, dagelijkse problemen, groot of klein, die onze inwoners ervaren komen natuurlijk niet naar voren in een begroting. Die ervaar je alleen als je je oor te luisteren legt, als je in gesprek gaat, als je midden in de samenleving staat. En dat is precies waar Amersfoort2014 zich grote zorgen over maakt. Wij hebben het nu als raad bedacht om hele dinsdag middagen en avonden in dit stadhuis te vergaderen over onderwerpen waarvan wij denken dat mensen daar wat aan hebben.
Als mensen willen inspreken krijgen ze maximaal 1 vraag, komen ze te laat omdat het vergaderschema een grote ondoorgrondelijk doolhof is waar niemand meer iets van begrijpt met als resultaat dat men massaal afhaakt. De kloof is de afgelopen 2 jaar alleen maar groter geworden.
Áls inwoners dan de moeite nemen om hier met 130 man een signaal te komen geven om hun zorgen uit te spreken over hun leefomgeving worden ze afgewimpeld met een bericht “ik bel wel even met de wethouder in Rotterdam”.
Áls ze dan komen inspreken omdat de gemeente een puinhoop maakt van vergunningverlening en ze serieuze klachten hebben hoe er met hen als burger wordt omgegaan wordt ze te verstaan gegeven dat ze zich bij de verkeerde commissie hebben gemeld. En vervolgens worden ze door het college met een volstrekt rammelend verhaal afgewimpeld.
Is dat samenwerken met de stad? Hordes inwoners die compleet verrast worden door plannen van de gemeente die als voldongen feit worden gepresenteerd zonder daar over geïnformeerd te zijn geweest. Hoe is dat nou nog mogelijk? Er zijn zelfs voorbeelden van de gemeente die een in principe goed lopend participatietraject in het honderd schopt en op die manier ook weer inwoners tegen zich in het harnas jaagt.
En waar heeft dit alles mee te maken? Cultuur. Een regenteske top-down bestuurscultuur die de afgelopen jaren onder de camouflage van “we gaan graag het gesprek aan” zich heeft opgebouwd tot een druk met als meest recente resultaat een eruptie in de vorm van een referendum over vergunningparkeren.
Parkeren. Wel of geen vergunning voor de hele stad. Terwijl het gesprek zou moeten gaan over het vraagstuk: hoe gaan we anders om met de openbare ruimte. Hoe denkt u over uw straat of buurt.
Wat krijgen we: een referendum over parkeren, omdat de wethouder niet wilde luisteren naar signalen uit de stad en de gemeenteraad. Omdat de wethouder zo nodig een punt wilde scoren en besloot dat vergunning parkeren in heel de stad uitgangspunt zou moeten zijn terwijl slechts een deel van deze stad hier op zit te wachten. Waar gaat het hier fout in het proces?
De bestaande inrichting van wijken, de woningbouwopgave, de leefbaarheid en het klimaat zijn van invloed op de keuzes die we maken op het gebied van mobiliteit. We moeten dat dus wijkgericht benaderen. Wie denkt echt dat de nieuwe bewoner van Bovenduist de trein naar Amsterdam neemt, als-ie met de auto gelijk de A1 op kan? Enig realisme en pragmatisch denken kan geen kwaad om te voorkomen dat we straks met de gebakken peren zitten => lege bussen en onnodige kosten.
En dan is er heel erg veel te winnen in het anders omgaan met de openbare ruimte, maar daar heb je de inwoners van je stad wel bij nodig! Daarom is naar onze mening de lancering van het betaald-parkeren-beleid over de hele stad een grote blunder van het College. Juist omdat het niet gaat om one size fits all – beleid, maar maatwerk per wijk of dorp.
Als we dus over toekomstige bezuinigen moeten praten dan is dit er 1: maak gebruik van kennis en kunde vanuit de stad. Samen maken we immers de stad. Dit voorkomt weerstand en dit voorkomt onnodige vertragingen en onnodige kosten.
Dan armoede beleid. Uit de begroting volgt dat het aantal huishoudens met risico op armoede niet af zal nemen. Cieka Galenkamp van de voedselbank sprak daar vorige week ook haar zorgen over uit. Energielasten zijn daar een grote factor in. Maar wat doen we er aan: Niet zo veel. We gooien de handdoek in de ring, we streven er naar dat het percentage inwoners dat in armoede leeft niet verder stijgt. 10.000 mensen in armoede. Amersfoort2014 zegt: koppel dat, maak er een win-win situatie van. Zet een flinke stap extra om inwoners te helpen om woningen met een slecht energielabel te isoleren.
Om slecht geïsoleerde woningen te verbeteren kondigt het College al geruime tijd het isolatieoffensiefje aan. De omvang van de extra inzet is 0,7 miljoen per jaar en de vorm is een ontzorgingsvoucher van 1.800 euro voor mensen met een inkomen tot 150% van het minimumloon. Daar gaan we het simpelweg niet mee redden mensen. En bedenk je wel: juist hier (minder verbruik) valt de CO2 besparing te halen! 7 ton als uitvoeringsbudget en miljoenen naar extra inzet personeel. Gaan we daar de energietransitie en energiearmoede mee aanpakken? Nee!! => we moeten samen echt pragmatischer gaan denken willen we effectiever omgaan met onze middelen om onze doelen te realiseren.
En dat zelfde geldt voor de ambitie van CO2 uitstoot reductie in 2030. Als je de nu gepresenteerde streefcijfers op pagina 40 doortrekt zie je dat we die ambitie niet gaan redden als we niet fors inzetten op vermindering van gebruik.
Wie er wel warmpjes bij zullen zitten? Wij. In een spiksplinternieuw en peperduur stadhuis. Amersfoort2014 heeft de afgelopen jaren meerdere keren geprobeerd om te laten zien dat het echt wel wat goedkoper kan dan 118 miljoen. Helaas was dit aan dovemansoren gericht. Ook de volgende grote projecten komen al voorzichtig uit de kokers van het college gepiept. Het advies van Amersfoort2014 op dat punt is wel: Pas op de plaats met megalomane projecten, nu even geen nieuwe “luxe projecten” optuigen, verleg de ambitie richting de inwoners en bestuur je stad met de inwoners.
Dat leidt tot meer tevredenheid, wederzijdsbegrip, betrokkenheid, minder conflicten en meer efficiency.
Voorzitten, tot zo ver onze tips en adviezen in aanloop naar de komende bezuinigingsronde, hopelijk worden ze ten harte genomen. Met het hebben van ambities is helemaal niets mis, maar met wat er op ons afkomt zullen wij de focus blijven leggen op:
- Pragmatisch en Realistisch blijven denken,
- participeren met bewoners,
- zorgvuldig omgaan met onze middelen en
- doelbewuste keuzes maken.
Dank u voorzitter.
